8 sierpnia 2018r.

 Pani Zuzia

   O pani      Zuzi można powiedzieć, że to kobieta do tańca i do różańca. Jak trzeba było, to działała w Kole Gospodyń, jak szkoła organizowała jakieś występy, to ona była pierwsza do pomocy. W kościele też żadne święta nie obyły się bez jej udziału. Do tego wzorowa mama dwóch córek i dwóch synów. Myliłby się jednakże ten, kto by pomyślał, że pani Zuzi cokolwiek przychodziło łatwo.

Wyszła za mąż za najbogatszego we wsi kawalera. Wkrótce po ślubie okazało się, że kawaler ów przekonany był, że ją sobie kupił. Wszystkie kobiety w tej zamożnej rodzinie były ciche, potulne i pracowite. Tym stał ród. A tu młoda żonka głośno mówi, co jej się nie podoba i nie zawsze chce słuchać.

Gospodarstwo było oddalone od wsi; mówiło się ,że leży  „Za olszynką”, czyli za laskiem olchowym . Mąż zabraniał jej wychodzenia poza jego obręb. Ani myślała słuchać. Obrobiła się, brała rower i jechała – a to do rodziców,  a to na jakieś zebranie, albo do którejś z koleżanek. Zamykał dom i nie mogła wejść – no to spała na sianie. Rano brała się do roboty nie słuchając wrzasków męża. Mimo że straszył ją, co to on nie zrobi, jak to się powtórzy – robiła swoje. Mąż był zawzięty, gniewał się tygodniami, nie dawał grosza. Radziła sobie sprzedając jajka, mleko, śmietanę. Czas mijał i chłop musiał się pogodzić z tym, że nie do końca jest jej panem. Choć prawie każde wyjście z domu było wbrew woli męża, była bardzo aktywna w najróżniejszych pracach społecznych.

 Oboje z mężem mieli silne charaktery, żadne na krok nie chciało ustąpić  W rezultacie mąż więcej przebywał na podwórku, polu, czy swoim warsztacie, niż w domu. Rozmowy dotyczyły pracy, nigdy przeżyć. Sąsiadki się śmiały, że to cud, że dochowali się czwórki dzieci. A kiedy pociechy dorosły i jedno po drugim wyfruwały z domu – rodzice zaczęli szukać z sobą kontaktu. Wtedy z żalem stwierdzili, że zmarnowali najlepsze lata, że żyli nie tyle z sobą, co obok siebie.

Tu pani Zuzia okazała się silniejsza – liczne  stresy jakoś jej nie osłabiły; wciąż była pełna werwy i życia, a mąż przycichł, nękany licznymi dolegliwościami. Poświęcała mu więcej czasu i troski, już tak chętnie nie wybywała z domu, inna rzecz, że ludzie jakoś się od siebie oddalili, każdy żył własnymi sprawami. Mężowi bardzo odpowiadała obecność żony od rana do wieczora, jednakże były sytuacje, że sam kazał jej wyjeżdżać i to na parę dni – działo się tak wtedy, gdy od dzieci nadchodziły niepokojące wieści

 Zaczęło się od Basi.  Nastał upalny sierpień; że ziemi mieli mało , uwinęli się ze żniwami i można było ruszyć do córki. Zrazu  u nich wszystko było jak najlepiej. Zięć pracował w firmie budowlanej, ona sprzedawała warzywa z własnej szklarni.  Bo gdy rodzice oddawali ziemię w zamian za renty, nadarzył się  kupiec na najurodzajniejszy kawałek. Sprzedali i kupili  córce domek ze sporą działką .

Teraz, jadąc do córki , pani Zuzia wspominała czas, kiedy Basia chciała zerwać zaręczyny , ujęła się wtedy za przyszłym zięciem.

 - To dobry chłopak, świata poza tobą nie widzi i jest miękki, będziesz miała lżej niż ja.
  I młodzi się pogodzili. Mijały lata i pani Zuzia bardzo żałowała swojej interwencji. Wtedy Bogusiowi zdarzyło się   parę razy przyjść na randkę  na bani; ale, że był milusi, grzeczny i zabawny – można było mu wybaczyć. Tylko, że po ślubie nie było końca piciu, wręcz przeciwnie.

 Co się nagadali oboje z mężem, co się naprosili i grozili – wszystko na nic. Przysięgał , obiecywał i robił swoje.  Urodziło się dwoje dzieci, trzecie było w drodze i sytuacja stawała się poważna.  Basia rozważała, czy nie przenieść się do rodziców, przynajmniej na okres najbliższej zimy. Wtedy pani Zuzia przyjechała ratować małżeństwo. Mocno by się zdziwił ktoś słuchający z boku, jak się do tego zabrała; poczekała do soboty rana, aż Boguś wydobrzeje i przystąpiła do ataku. Zięciu popijał wodę z ogórków, świeżo zakiszonych i rozcierał bolące czoło, a teściowa zaczęła stanowczym spokojnym głosem:

-         Tak , Bogdan, nie ma innego wyjścia tylko musisz się stąd wyprowadzić. Tu jest potrzebny gospodarz, a nie takie nie wiadomo co.. 

-         – No, co mamusia, jak to wyprowadzić, ja tu mam żonę dzieci, ja tu mieszkam!

-          – U twego brata cała góra jest wolna, możesz tam się przenieść, albo do rodziców. Ty nie jesteś ani mężem, ani ojcem – ciebie wiecznie nie ma w domu; a jak jesteś - to pijany!

-          – Basia nie narzeka, to ona zdecyduje, a nie mamusia – i Boguś zamierzał opuścić kuchnię. Pani Zuzia posadziła go energicznie na krześle.

-          – Basia jest w siódmym miesiącu, lekarz powiedział, że najmniejsze zdenerwowanie i pojedzie rodzić, jej w to nie mieszaj! Daję ci tydzień, jak sobie czegoś nie poszukasz, to ja to zrobię!

-          Przez całą niedzielę, gdy mama odjechała, Boguś przepraszał żonę i obiecywał poprawę, a uzyskawszy przebaczenie; od poniedziałku znowu pił, z tym, że wcześniej wracał do domu. W następny piątek, gdy, spostrzegł teściówkę idącą od autobusu, mało nie zemdlał. Spodziewając się kazania sam zaczął:

-         - Niech nas mamusia zostawi w spokoju, my się z Basią dogadujemy i jest dobrze.

-          – Nie jest dobrze! – rzekła żona dobitnie i choć chłopcy nie skończyli kolacjizabrała ich i wyszła z kuchni. Ta krótka chwila podcięła Bogusiowi nogi ; a matce dała pewność, że tak, jak ustaliły przez telefon – może działać według swego uznania.

-          -Rano przyjedzie bagażówka i zabierze twoje manatki, mam nadzieję, że wiesz, gdzie będziesz mieszkał?

-          Boguś nie miał siły, żeby wstać i wyjść, ani pomysłu, jak z teściową rozmawiać. Więc ta bez przeszkód ciągnęła dalej:

-          - Tu jest huk roboty do zrobienia. Mały pokój trzeba pomalować, kaloryfer tam cieknie; drewna jak na lekarstwo, węgla wcale, a do rozwiązanie tylko parę tygodni.
  Wiadomo, że ty nic nie ruszysz, to usuń się, by kto inny tu zaczął działać. Dla ciebie też będzie lepiej, będziesz sobie robił , co będziesz chciał!  No to idź i spakuj się.

-         Boguś zebrał się  w sobie i na chwiejnych nogach opuścił kuchnię. W nocy nie mógł spać , dręczyły go koszmary. Rano oświadczył, że się wyprowadzi, ale wtedy, gdy sam będzie chciał; gdzieś się wybierał rowerem, ale utknął w szopce i spał, aż go dzieci znalazły i obudziły. Po niedzieli znów szukał ratunku u żony, ale ona nie chciała z nim rozmawiać.  Jakoś stracił ochotę na picie ; zdał sobie sprawę, że grunt usuwa mu się spod nóg. Może dlatego, że był „miękki” przestraszył się, że ktoś obcy i zły wkradł mu się do duszy i zmusza go do tego, czego w gruncie rzeczy nie chce.

-         Gdy teściowa przyjechała w następny piątek ,Boguś naprawiał płot. Był tak zajęty, że ledwo jej skinął na przywitanie. W sobotę  z rana podjechał pod dom samochód bagażowy, przywieziono wapno, cement, jakieś rury. Zięć uwijał się przy rozładunku, choć tak zajęty, widział, że teściowa patrzy przez okno.

-          A po niedzieli przyjechał teść pomagać,  wręczył córce  sporą gotówkę, by na wszystko starczyło. Wszystkim kierował, ale prowadził tak delikatną grę, że Boguś był przeświadczony, że to on decyduje. Wszystkie prace zostały skończone na czas; a gdy się urodziła córeczka, Boguś zadzwonił do teścia – podzielił się szczęśliwą nowiną  i podziękował za pomoc. Rok czasu walczył, by nie pić. Miewał wzloty i upadki, ale wylazł z nałogu. Udało się , bo żona i rodzice nieustannie wspierali go modlitwą. Życie rodziny zmieniło się diametralnie, żyją w miarę dostatnio i szczęśliwie. Tylko, że Boguś nie znosi teściowej. Boi się jej, ale z całej duszy nie cierpi. Pani Zuzia ubolewała bardzo  z tego powodu, później machnęła ręką.  – Musi być coś, za coś – pomyślała.

-         Na chrzcinach małej Angeliki uderzył panią Zuzię mizerny wygląd synowej Julki.

-          A syn  Andrzej był oczkiem w głowie swojej mamy. Był przystojny, towarzyski, muzykalny. Prowadził jako didżej wiejskie dyskoteki. Wiele okolicznych panienek było w Andrzeju zakochanych; ale najwierniejsza była Julka z sąsiedztwa. Długo jej nie dostrzegał,  a później ledwo wyszła żałoba po jej ojcu ;  szast – prast i był ślub!  I zaraz też urodził im się synek. Niestety wykorzystywał  dobroć i uległość tej cichej, skromnej dziewczyny. Zamieszkali w pobliskim miasteczku, prowadził tam sklep muzyczny , który słabo prosperował. Żona od rana do wieczora przy maszynie do szycia; pracowała jako  podwykonawca  w szwalni kierowanej przez Duńczyka  -  do tego wszystkie domowe prace. Na szczęście synka zabierała na parę godzin siostra Julki.

-         Rodzice naradzali się , czy wkraczać do akcji, czy badać, czemu synowa, nawet jak jest u matki, nie zagląda do nich. Z Andrzejem łączyła ich serdeczna więź – może się obrazić, gdy zaczną dochodzić co u nich.

-          Uporali się z wiosennymi pracami, nastał chłodny i deszczowy maj, nie było pilnej roboty, można było jechać.  Pani  Zuzia nie miała pojęcia, jak zadziałać, narady trwały; nareszcie  nie wytrzymała i złożyła młodym niezapowiedzianą wizytę. Zastała Julkę przy maszynie jeszcze mizerniejszą, niż na Wielkanoc, gdy gościli u nich. Mały spał w sąsiednim pokoju, a męża jeszcze nie było z pracy Tędy, owędy badała, co jest przyczyną tak marnej kondycji:

-         - Czy ten wasz Duńczyk znowu podniósł normy, ile macie naszyć?, a może coś ci dolega?, czy coś z mamą nie tak? - Julka wszystkiemu zaprzeczała, wreszcie rzekła przez łzy:

-         -Andrzej kogoś ma... Pani Zuzi zakręciło się w głowie , jak od niespodziewanego ciosu.

-          – Ale, dziecko, u nas w rodzinie nigdy nie było takich rzeczy, masz dowody? – odrzekła bez przekonania. Obudził się dwuletni Jasiek; krzątając się przy dziecku rozmawiały o czymś innym.

-          –  Zazwyczaj o tej porze mały jeszcze jest u Tereski, dziś poszła na rehabilitację, więc...

-         niezm – No widzisz, dobrze, że przyjechałam, to go popilnuję. A siostra dalej na rencie?

-         – [1]Jeszcze dostała na pięć lat.

-          – Za mąż nie wychodzi?-

-          Ale tam. Może jakby schudła, to kogoś by znalazła, ale ona woli dobre jedzenie , od najlepszego chłopa. Już dobija do setki.

-          – -Korzystając z tego, że jestem, wyjdź sobie gdzieś. Na zakupy babskie, albo do jakiej koleżanki, czy do kina. 

-         – Do kina, sama? Właściwie, to bym wyskoczyła do Tereni, ona ciągle coś Jasiowi kupuje, ale starych rzeczy nie przynosi. Mam nadzieję, że nie wyrzuciła.

-           – Wiesz co, idź do Tereski, a Andrzejowi powiemy, że byłaś w kinie. Ale zrobi minę!

-         Julka podała teściowej notes,

-          - Niech mama dzwoni, co grają i o której są seanse. A ja idę zrobić się na bustwo.  Ożywiona, w parę minut była gotowa i wybiegła z mieszkania, jakby ją kto gonił.

-         Andrzej był  niezmiernie zdziwiony i zmieszany sytuacją ,którą zastał . Niespodziewana obecność matki i nieobecność żony zbiły go z tropu.  Wszystko było nie tak; jakby ktoś wyniósł z kuchni stół. Kręcił głową, że żona poszła do kina, matka twierdziła, że z jakimiś znajomymi. Zadzwonił do kogoś. Słuchała bawiąc się z dzieckiem.

-          – Już byliście. Acha , z Luisem de Funes.  A Grzelaki w domu, czy w kinie ? No, no... i odłożył słuchawkę.

-          Nareszcie wróciła Julka – odprężona, zarumieniona; zdobyła się nawet na kokieterię odpowiadając mężowi na pytanie: Z kim była w kinie.

-          – Nie musisz wszystkiego wiedzieć, będziesz spokojniej spał.

-         .- No i co grali tych „Żandarmów”,  czy coś innego? – dopytywała mama.

-           – „go, zajął się Jasiem, nakarmił się z nim wykąpał i położył Żandarmów z Saint  Tropez” – do niedzieli to leci – odrzekła Julka autorytatywnie. Że obie panie były jakieś dziwne, Andrzej, żeby zasnął. Julka z teściową pałaszowały w kuchni pyszną maminą sałatkę i zacierały ręce : Podziałało!

-         – Wszystko zniesie, tylko nie to, że kobity nie ma w domu, ma to po ojcu.- podsumowała mama wskazując Julce sposób działania.

-         W domu analizowali z mężem sytuację. Andrzej to jedyne dziecko, które zawsze śpieszy z pomocą, okazuje serdeczną troskę, stracić to wszystko przez jakieś nieopatrzne posunięcie? Drugi syn Tomek bowiem od roku pracował w Anglii, Basia miała dosyć swoich kłopotów, a druga córka Wiesia mieszkała w Katowicach – czyli na drugim końcu kraju.  Oboje byli ludźmi głęboko wierzącymi, modlili się  więc gorąco do Świętego Józefa, by ocalił i to małżeństwo.

-         Od tego czasu Julka przestała wyczekiwać powrotów męża. Jak przychodził na czas, wszystko było na skinienie, jak nie – to nie zastawał jej w domu. Gdy jechał gdzieś obsługiwać imprezę – ona jechała do matki, albo do teściów. Rodzice stali murem za synową. Nie umiał tak żyć: żona powinna czekać  - stęskniona, cicha i pokorna. Dostrzegł, że mu się wszystko rozłazi, że traci kontakt z najbliższymi.

-         Pod koniec lata rodzice stwierdzili z zadowoleniem, że synowa poweselała, pięknie się opaliła i troszkę przytyła;  często też razem z Andrzejem przyjeżdżali do mamy. Przy którejś wizycie syn oświadczył, że zmienia pracę. Otwierają wielki magazyn spożywczy, będą potrzebni magazynierzy z uprawnieniami na  wózki widłowe. Już odbył rozmowę wstępną.

-          – No, chyba żeśmy wygrali z diabelskimi pokusami – stwierdziła pani Zuzia. Jesienią Julka wyraźnie się zaokrągliła – była w ciąży!

-          – A jak nam się synuś teraz rozbryka? – niepokoił się pan Rysiu.

-           – Wiesz, jak jest powiedziane w Piśmie Świętym, że jak prosisz o chleb, to Pan ci nie da kamienia. Nie martw się będzie dobrze – uspakajała męża pani Zuzia.

-          Przed samym Bożym Narodzeniem przyjechała przyjaciółka pani Zuzi z wiadomością, że jej córka poleci na święta do Anglii do brata; może zabrać paczkę dla Tomka. Naszykowali smakołyków szczęśliwi, że choć tak będą razem świętować. I tu pani Zuzia stwierdziła, że ma dosyć zabiegania o sprawy dzieci, teraz czas odsapnąć. Najlepiej, niech każdy świętuje u siebie. Nikogo nie zapraszamy! No i całe pół dnia było spokoju. Po obiedzie pod dom podjechała taksówka , a z niej wysiadła młodsza córka Wiesia ze swym pięcioletnim synkiem. Przy powitaniu rozpłakała się tak, ze pani Zuzia zamarła z przerażenia.

-          – Matko Najświętsza, coś z Krzysiem?

-          - Nic mu nie jest, ale nie wiem czy jeszcze do niego wrócę!-  odrzekła i pobiegła do łazienki. Dziadkowie delikatnie wypytywali wnuczka co się stało.

-          – Mama nakrzyczała na tatę, bo leżał na kanapie i nie miał kapci, tylko kozaczki.

-          – A czemu nie zdjął tych kozaczków? – drążył dziadek. 

-         – No bo zaraz znowu musiał wyjść.

-          – Znaczy, pokłócili się? – No. – odrzekło dziecko, a dziadkowie popatrzyli po sobie i pokręcili głowami.

-         Wiesia – córeczka taty, najzdolniejsza z dzieci, ukończyła studia ekonomiczne. Z wielkiej miłości, na trzecim roku wyszła

-          za mąż za Krzysia, przyszłego farmaceutę. Razem postanowili, że osiądą w Katowicach w wielkim mieszkaniu babci Krzysia. Po jej śmierci, zostali jego właścicielami. Powodziło im się bardzo dobrze; do rodziców zaglądali przeważnie wracając znad morza. No chyba, że w danym roku wypoczywali za granicą. Krótko mówiąc Wiesia żyła własnym życiem, nie szukając kontaktu z rodzeństwem. 

-         Ojcu jakoś nie smakowała kolacja , wziął Dawida i poszli oglądać  film. Mama przyglądała się córce; modna fryzura, bluzka elegancka  ze sporym dekoltem, ale spodnie trochę wyplamione. A mały ma rajtuzki z dziurami na palcach. Wszystko to razem nie podobało się pani Zuzi, słuchała jednakże cierpliwie narzekań Wiesi na nieróbstwo męża, na krętactwa wspólnika, z którym prowadzi aptekę, na coraz niższe dochody i tak dalej i dalej. Nazajutrz Wiesia spała prawie do obiadu, później zabawiła w sklepie, Pod wieczór poszła z synkiem na sanki. A gdy szykowała sobie kanapki, by zasiąść przed telewizorem , mama zapytała nieco obcesowo.

-           – Słuchaj no kochanie, czy ty zapomniałaś, że za dwa dni Wigilia, może byś mi trochę pomogła?! Przyszła do kuchni, ale była tak nadęta i niemiła, że pani Zuzia podziękowała jej za pomoc.

-          Wcześnie rano przyszła do kuchni i od progu zaczęła żale, że się nie wyspała, że przyjechała odpocząć, a tu tak się  ją traktuje, jak obcą, że nie tego się spodziewała... Pani Zuzia też miała oczy podkrążone z niewyspania, kazała córce siadać, sama siadła naprzeciwko i odrzekła:

-          – Dziecko, jesteś u nas dwa dni, czy w tym czasie popatrzyłaś na mnie , albo na ojca z uwagą? Czy zapytałaś; Jak się czujesz , mamo, jak twoje zdrowie tato? Albo, co tam u Basi, co u chłopaków? Nic z tych rzeczy, od rana do wieczora masz pretensje do całego świata, że się nie chce kręcić wokół ciebie...

-          Wiesia zerwała się z krzesła i z głośnym szlochaniem pobiegła do swego pokoju. Przyszedł zaniepokojony ojciec, a widząc żonę bardzo energicznie przesuwającą garnki na kuchni, tylko westchnął .

-         - No, pogubiło się to nasze dziecko w wielkim świecie, całkiem, jak nie nasza córka.

-          Od rana sypał śnieg, trwały ostatnie przygotowania do Świąt, ale w przygnębiającej ciszy, w milczeniu. Wiesia trzymała się z daleka od mamy; poszła z ojcem odśnieżać, później szykowali zapas jedzenia dla krowy i świniaków. Dawid wolał siedzieć w cieple, ale nie był zbyt rozmowny.. Po południu córka wprost miejsca sobie nie mogła znaleźć, wciąż spoglądała na milczący telefon, wyglądała przez okno; mrok gęstniał, śnieg sypał, nigdzie żywej duszy.

-          – Pogadaj z nią, pociesz, przyjechała taki świat drogi do rodziców i co, na samą udrękę? – szeptał pan Rysiu, gdy córki nie było w pobliżu.

-         - Nie! Nawarzyła sobie piwa, niech go pije. Idź i pocieszaj, jak chcesz. Ja wolę się pomodlić, żeby szczęśliwie dojechał, o ile jedzie.

-          Krzątali się do późna, niby nie czekając, wszyscy jednak nasłuchiwali. Pokładli się, lecz tylko Dawid zasnął. Dawno wybiła północ, wokół głucha cisza. Pan Rysio szepnął:

-          – Śpij Zuza, przecież nie jest głupi, by się pchać w taką zadymkę, jutro przyjedzie.

-          Najpierw zatańczyły światła na firanach, później odezwały się psy. Przywarli do okna i widzieli, jak córka biegnie  w ojca filcakach i samej pidżamie do samochodu, jak Krzysio otula ją swoim płaszczem i czym prędzej niesie do domu. Słyszeli, jak zięć nosi torby, jak się  krzątają w kuchni. Udawali, że śpią i faktycznie  - ucieszeni , uspokojeni wkrótce posnęli.

-         Nim pani Zuzia wróciła od porannych obrządków, zięć rozpalił pod blachą i przygotował cały stos smakowitych kanapek na śniadanie dla rodziny. Jego dobroduszna  twarz, okrągła sylwetka zawsze wzbudzała sympatię teściowej – teraz wyściskała go i wycałowała za wszystkie czasy. Jakże przyjemnie było przygotowywać z nim Wigilię!  Czy to sprawianie ryby, czy zagniatanie ciasta na pierogi, czy przebieranie suszonych owoców na kompot – wszystko szło mu , późn.  jakby nic innego w życiu nie robił – lekko, z humorem; prawie nie patrzył na swoje ręce. Inna rzecz, że Dawid mu dzielnie we wszystkim pomagał. Przy tym rozmawiał i całą uwagę poświęcał swoim rozmówcom – teściowej i teściowi. Najpierw przepraszał, że w pośpiechu, przed wyjazdem nie doładował komórki.

-          – Niepotrzebnie się Wiesiulka denerwowała. A ona i bez tego ma dosyć. Od kiedy jest przy tych funduszach unijnych, ma urwanie głowy. Ileż ona musi się naczytać, douczać, żeby wszystko było, jak oni wymagają. Mieliśmy zaplanowany wypad w góry, ale z forsą trochę krucho, złościła się, ale cóż - też bym chciał.. Kiedyś na naszej ulicy było dwie apteki, teraz jest pięć, niestety obroty spadły.

-           Zastanawiali się, co Basia postanowiła, bo śnieg wciąż sypał ;  a samochód mieli byle jaki.

-          – O wilku mowa, właśnie przyjechali  - zameldował tato. Wobec tego mama oddała dowodzenie przygotowaniami córkom i poszli z ojcem myć się i przebierać  do kolacji. Później siedzieli sobie w pokoju wyświeżeni, świątecznie ubrani i mieli chwilę wytchnienia. Patrzyli , jak Boguś z Angeliką na rękach zwołuje dzieci i idzie do obórki, do zwierzaków, słuchali wesołych rozmów córek; żartów, śmiechów Krzyśka. Pachniała choinka, pachniały  ciasta w kredensie.

-          – Ach mój Boże, jak tu było wczoraj, a jak jest dzisiaj – westchnęła uśmiechnięta pani Zuzia.

-          – Tak to można świętować – dodał pan Rysio – a oczy miał pełne łez, choć to jeszcze nie był ten najważniejszy moment.

---

[1]